Onderzoek van de maand
Juni 2025
Colour Doppler echografie van de grote speekselklieren bij de ziekte van Sjögren
Colour Doppler echografie is een beeldvormende techniek waarbij door middel van ultrageluid afbeeldingen van de grote speekselklieren inclusief de bloedvaten worden gemaakt. Deze afbeeldingen kunnen mogelijk inzicht geven in de ontstekingsactiviteit in de grote speekselklieren.
Colour Doppler echografie heeft ten opzichte van andere onderzoekstechnieken een aantal voordelen. Het is namelijk niet invasief, kan makkelijk herhaald worden en er wordt geen röntgenstraling gebruikt.
Op dit moment doen we in het UMCG onderzoek naar de toegevoegde waarde van colour Doppler echografie van de grote speekselklieren bij de diagnostiek en follow-up van patiënten met de ziekte van Sjögren. Daarnaast onderzoeken we of echografie van de traanklieren kan bijdragen aan de diagnose van patiënten met de ziekte van Sjögren.
Een artikel waarbij de betrouwbaarheid van colour Doppler echografie is onderzocht, werd onlangs gepubliceerd in het tijdschrift Clinical and Experimental Rheumatology en kan hier gratis worden gelezen (Reliability of colour Doppler ultrasonography of the major salivary glands in Sjögren’s disease). De belangrijkste conclusie van deze studie was dat colour Doppler echografie een betrouwbare onderzoekstechniek is bij patiënten met verdenking op de ziekte van Sjögren.
Houdt de website in de gaten, de resultaten van de validiteit volgen binnenkort!
Mei 2025
Een stamceltherapie voor hyposialie bij de ziekte van Sjögren
We zijn aangekomen in mei. Het expertisecentrum voor de ziekte van Sjögren van het UMCG kijkt met plezier terug op ISSjD, alweer een jaar geleden! Deze maand introduceren we het onderzoek van Dr. Sarah Pringle, lid van de organisatiecommissie van ISSjD 2024 en onze vaste stamcelbioloog.
Dr. Pringle is sinds haar postdoc-periode nauw betrokken bij het onderzoek naar speekselklierorganoïden. Zij en haar team hebben een combinatie van organoïdtechnieken, transcriptomics en beeldvorming gebruikt om te suggereren dat stamcellen in de speekselklieren van patiënten met de ziekte van Sjögren mogelijk senescent zijn, en niet langer in staat zijn om de klierfunctie in stand te houden.
Op basis van dit onderzoek, en met als doel een duurzame therapie te bieden voor hyposialie, is Dr. Pringle samen met haar team bezig met het afleiden van nieuwe populaties van speekselklierstamcellen uit embryonale stamcellen. In dit door ReumaNederland LLP gefinancierde project hoopt zij dit celproduct zodanig te ontwikkelen dat het toegediend kan worden aan alle patiënten met de ziekte van Sjögren.
April 2025
Het hoe en waarom van B-cel overactiviteit bij de ziekte van Sjögren
Systemische auto-immuunziekten, zoals de ziekte van Sjögren, worden gekenmerkt door overactiviteit van B cellen. Hoe deze overactiviteit tot stand komt is onduidelijk. In dit onderzoeksproject, geleid door Dr. Gwenny Verstappen, wordt aan de hand van een gedetailleerde functionele en moleculaire analyse bepaald hoe B-cellen overactief raken in patiënten met de ziekte van Sjögren. De uitkomsten worden gebruikt om verschillen tussen patiënten te identificeren en gerichte therapeutische behandelopties te realiseren. Het onderzoek wordt gesubsidieerd door het Veni programma van NWO/ZonMw.
Maart 2025 – mSQUASH
Vragenlijst over beweging
Beweging kan een positief effect hebben op symptomen van vermoeidheid en pijn en het vermogen om dagelijkse activiteiten uit te voeren. Voldoende lichaamsbeweging is daarom belangrijk bij de ziekte van Sjögren. Een vragenlijst die veel gebruikt wordt voor het meten van beweging is de SQUASH. Deze algemene vragenlijst hebben we aangepast naar de modified SQUASH (mSQUASH) op basis van interviews met experts en patiënten met reumatische aandoeningen, waaronder patiënten met de ziekte van Sjögren.
De mSQUASH kan makkelijk door de patiënt zelf worden ingevuld en geeft een overzicht van de specifieke bewegingsactiviteiten. Ons recente onderzoek heeft aangetoond dat de mSQUASH toepasbaar en betrouwbaar is voor het meten van beweging bij patiënten met de ziekte van Sjögren. De volgende stap in het onderzoek is in kaart brengen welke aspecten van beweging goed gaan en op welke vlakken er nog verbetering mogelijk is. Dit kan helpen met adviezen op maat en inspiratie geven over welke vorm van beweging mogelijk is.